Türkiye’de Arabesk Müzik

Arabesk müzik adından da anlaşılacağı üzere Arap ezgileri taşıyan müzik anlamına gelmektedir. Doğru fakat yine de eksik bir tanımlamadır. Arabesk müzik Türkçe sözlerle ve yorum farkıyla ele alınacak olursa geniş bir yelpazede değerlendirilmesi gereken bir müzik stilidir. Sanatçıdan sanatçıya üslup farklılıkları vardır. Genellikle 60’lı yıllar 70’li yıllar ve 80’li yıllar Arabesk’in altın çağları olmuştur. En iyi eserler bu yıllarda ortaya çıkmıştır. Bu müzik kültürü elbette 90’lı yıllarda da kendisini hissettirmiştir. Bilhassa dolmuşlarda, minibüslerde, kahvehanelerde dinlemeye alışkın olduğumuz arabesk müzik, toplumda geniş dinleyici kitlesine ulaşmıştır. Arabesk’in başarısındaki neden platonik, kibar bir âşıktan, hayalperest isyankâr bir proteste kadar toplumun çoğuna hitap etmesinden kaynaklanmaktadır. 70’li yıllarda Ferdi Tayfur, Orhan Gencebay ve Müslüm Gürses ile başlayan Arabesk furyasına 80’li yıllarda İbrahim Tatlıses eklenmiştir. Arabesk ile isim yapmış her sanatçı bu müzik tarzına esasen farklı bir yorum getirmiştir. Orhan Gencebay o yıllarda arabeskçi olarak anılsa da yaptığı müziği sadece arabesk olarak nitelemek oldukça yanlıştır. Kendi müzik stilini yaratmış bir sanat üstadı dersek abartmış olmayız. Ferdi Tayfur’un şarkıları ise genelde âşıklara hitap etmektedir. Şarkılarının intro kısımlarındaki coşku yaratan kıvrak ezgiler müziklerini sıkılmadan dinlenebilir kılmaktadır. Kendisi arabesk camiasındaki 3 babadan birisidir. Diğer baba ise Müslüm Gürses’tir. Yani namı değer Müslüm Baba. Kendisi arabesk müziğe oldukça katkı sağlamıştır. Genelde yaşama protest bir bakış açısı olan kişilere hitap eden müzikleri var olarak gözükse de sanat yaşamının son yıllarında birçok kişiye hitap eden eserlere de imzasını atmıştır. Bu yüzden genç kuşak tarafından da müzik camiasında saygın bir figür olarak görülür. Bu camiaya sonradan adım atan İbrahim Tatlıses’in müzikleri ise 80’li ve 90’lı yıllarda çok tutulmuştur. Hatta 2000’li yıllarda bile kendi üslubunu popüler müzikle kombine etmiş ve şarkıları hit olmuştur. Arabesk müziğin geniş kitlelere ulaşması ve sevilmesindeki en önemli tanıtım aracı filmler olmuştur. O yıllarda albüm tanıtım aracı olarak filmler yapılmış ve bu filmler de çok tutulmuştur. Günümüz teknolojisinde müziklere ulaşmak gayet kolay; fakat o yıllarda bırakın interneti, televizyonun bile lüks olarak kabul edildiği, dolayısıyla her evde bulunmayan zamanlardı. Böyle bir ortamda insanlar elbette filmlerde beğendiği müziklerin kasetlerini alacaklar ve evlerindeki teypte dinleyeceklerdi. Günümüzde arabesk müzik neredeyse kalmamıştır. Birkaç dize çalakalem yazılmış duygusal, isyankâr sözün, üzerinde fazla uğraşılmamış bestelerle piyasaya sürülmesi ve bunun arabesk adı altında yer edinmesi büyük eksikliktir. Arabesk çitası 70’li ve 80’li yıllarda bir daha hiç çıkılmayacak düzeyde yükseklere çıkmıştır. Artık o yıllardaki şaheserlerin düzeyinde müzik ortaya çıkarmak neredeyse imkânsızdır. Bunda hiç kuşkusuz az satılan albümlerin, teknolojik gelişmeyle birlikte müziğe bedel ödemeden ulaşabilmek gibi faktörlerin de payı vardır. Bu yüzden arabesk denince aklımıza gelen o yıllar zihnimizde tatlı hatıralar olarak her zaman baki kalacaktır.

Emir Erten